五十難曰∶病有虛邪,有實(shí)邪,有賊邪,有微邪,有正邪,何以別之?
然∶從后來(lái)者為虛邪,從前來(lái)者為實(shí)邪,從所不勝來(lái)者為賊邪,從所勝來(lái)者為微邪,自病者為正邪。
此承上文五臟五邪之病,而辨其生克之義也。病有虛邪者,如心臟屬火,其病住院醫(yī)師邪從肝木傳來(lái),木生火,則木位居火之后,是生我者,邪挾生氣而來(lái),雖進(jìn)而易退,故曰從后來(lái)者虛邪也。病有實(shí)邪者,如心屬火,其病邪從脾土傳來(lái),火生土,則土位居火之前,是受我之氣者,其力方旺,還而相克,其勢(shì)必盛,故從前來(lái)者實(shí)邪也。病有賊邪者,如心屬火,其病邪從腎水傳來(lái),水克火,心受克而不能勝,臟氣本已相制,而邪氣挾其力而來(lái),殘削必甚,故曰從所不勝來(lái)者,賊邪也。病有微邪者,如心屬火,其邪從肺金傳來(lái),火克金,金受克而火能勝,臟氣既受制于我,則邪氣亦不能深入,故曰從所勝來(lái)者,微邪也。正邪者,如心臟止有自感之邪,而無(wú)他臟干克之邪者是也。
何以言之?假令心病,中風(fēng)得之為虛邪,傷暑得之為正邪,飲食勞倦得之為實(shí)邪,傷寒得之為微邪,中濕得之為賊邪。
舉心為例,以發(fā)明上醫(yī)學(xué).全在線gydjdsj.org.cn文之義也。中風(fēng),肝木之邪也。得之,言因中風(fēng)而心得病也。肝邪乘心,是從后來(lái)者,故曰虛邪。傷暑得之,為心臟自病,故曰正邪。飲食勞倦得之,脾邪乘心,是前來(lái)者,故曰實(shí)邪。傷寒得之,肺乘心,從所勝來(lái)者,故曰微邪。中濕得之,腎邪乘心,從所不勝來(lái)者,故曰賊邪。余臟可類(lèi)推,此病傳五臟之生克也。
點(diǎn)擊查看:<<難經(jīng)正義>>目錄